Gdzie my jesteśmy? – podstawowe pojęcia nawigacji

 Gdy pierwszy raz wchodzimy do kabiny nawigacyjnej, naszym oczom ukazuje się wiele urządzeń niczym z „Gwiezdnych Wojen”. Oficer korzysta z nich niczym mistrz Joda. Jak posiąść moc i nauczyć się korzystać z tych wszystkich cacek? Oto pierwszy krok – kilkanaście podstawowych pojęć i nazw:

• szerokość geograficzna (φ)- Podręcznikowo rzecz ujmując to kąt pomiędzy płaszczyzną równika, a promieniem zawierającym dany punkt. A teraz coś dla padałanów. Szerokość geograficzna to „odległość” danego punktu od równika/. Może być północna (N) lub południowa (S). Przyjmuje wartości od 0o do 90o.
• długość geograficzna ( λ)
• Jest to kąt pomiędzy płaszczyzną równika 0o, a płaszczyzną południka zawierającego dany punkt. Możemy powiedzieć, że jest to „odległość” danego punktu od południka Greenwich ( 0o). Przyjmuje wartości od 0o do 180o.
• jednostka współrzędnych geograficznych: 1o= 60 ’ (minut), 1′ = 60” (sekund kątowych)
• równoleżnik – zbiór punktów o identycznej szerokości geograficznej. Równoleżniki są względem siebie równoległe. Najdłuższym równoleżnikiem jest równik.
• południk – zbiór punktów o identycznej długości geograficznej
• kurs kompasowy – kurs, który wskazuje kompas (busola)
• dewiacja – odchylenie magnetyczne spowodowane metalowymi elementami jachtu
• deklinacja – odchylenie spowodowane zmianą położenia biegunów magnetycznych względem biegunów geograficznych
• kurs rzeczywisty – kurs, którym rzeczywiście porusza się dana jednostka. Różnica względem kursu kompasowego uwarunkowana jest wartościami dewiacji i deklinacji
• mila morska (Mm) – 1 852 metrów
• węzeł – jednostka prędkości – 1 Mm/1 h
• log – to przebyta odległość od momentu „wyzerowania”
• skala mapy – odległość na mapie, która odpowiada odległości w rzeczywistości

Urządzenia i przyrządy używane do nawigacji:

• radar – urządzenie, które służy do wysyłania fal radowych, dzięki którym możemy dostrzec inne jednostki oraz obiekty odpowiednio wcześnie
• AIS – system opierający się na nawigacji GPS. Zawiera informację o statkach posiadających nadajniki AIS. System AIS nie jest jednak obowiązkowy na wszystkich jednostkach dlatego tak ważna jest ciągła obserwacja
• GPS – system nawigacji satelitarnej – pokazuje pozycję jednostki, kurs, a także inne parametry niezbędne do bezpiecznej żeglugi
• echosonda – służy do pomiaru głębokości akwenu
• kroczek – służy do np. „odkładania” odległości z mapy na podziałkę w celu sprawdzenia rzeczywistej odległości. Za kroczek może służyć np. cyrkiel.
• ekierka, ołówek

© Marcin Grochowski

http://www.odysea.org.pl/