Akumulator w łodzi służy nie tylko do jej uruchomienia. Od jego właściwości zależy też poprawne działanie systemów pokładowych, w tym nawigacji i łączności, których utrata na pełnym morzu może zakończyć się katastrofą. Tymczasem łodzi w Europie przybywa – jest ich już ponad 6 milionów. Zatem jaki akumulator wybrać?
Portal Akumulator.pl wraz z ekspertami Exide Technologies przygotował zestawienie podstawowych informacji o akumulatorach dla łodzi.
Typ akumulatora do łodzi: akumulator użytkowy a rozruchowy
W odróżnieniu od samochodu, który zazwyczaj ma tylko jeden akumulator zaspokajający zapotrzebowanie energetyczne, łódź może mieć na pokładzie wiele baterii spełniających różne funkcje. Akumulator potrzebny jest do rozruchu silnika (akumulator rozruchowy), ale i do zasilania urządzeń i systemów pokładowych przy wyłączonym silniku (akumulator użytkowy).
Jaki akumulator wybrać?
Można wyróżnić 3 główne typy konstrukcyjne akumulatorów do łodzi:
1. Akumulatory tradycyjne
To baterie, w których elektrolit ma formę cieczy składającej się w 36% z kwasu siarkowego i w 64% z wody. Akumulatory tego typu są znane od dziesięcioleci, jednak charakteryzują się mniejszą wydajnością niż ich nowsze odpowiedniki.
2. Akumulatory żelowe
W tym przypadku do elektrolitu w postaci cieczy dodawany jest zagęszczający żel krzemionkowy, który unieruchamia elektrolit. Efektem jest wysoka odporność na rozładowanie i więcej dostępnej energii – taki akumulator jest najlepszą receptą dla wolnych, acz głębokich rozładowań (poborów prądu) Doskonałym przykładem jest akumulator Exide Equipment Gel. W łodzi, na której z akumulatora użytkowego zasilane są dodatkowe urządzenia, właściwość ta daje pewność nieprzerwanego dostępu do energii.
3. Akumulatory AGM
W akumulatorze AGM tradycyjny, polietylenowy separator został zastąpiony chłonnym włóknem szklanym (z angielskiego Absorbent Glass Mat). Włókno szklane pochłania elektrolit i zatrzymuje go w pobliżu materiału aktywnego płyty. Dzięki temu uzyskuje się wyższy transfer energii oraz szybsze ładowanie. Akumulator jest także bardziej odporny na wstrząsy i przechylenia. Sprawdzi się doskonale jako akumulator rozruchowy.
Jak dobrać akumulator użytkowy?
O ile wybór akumulatora rozruchowego jest w miarę prosty (wystarczy dopasować akumulator do typu silnika), o tyle parametry akumulatora użytkowego są dobierane w wyniku indywidualnych obliczeń.
Pierwszym krokiem do określenia optymalnych parametrów akumulatora użytkowego jest stworzenie listy wszystkich urządzeń obecnych na łodzi, które będą zasilane. Musimy także uwzględnić zapotrzebowanie energetyczne każdego urządzenia (informację tę znajdziemy na tabliczce znamionowej urządzenia). Kolejnym krokiem jest określenie długości czasu poboru energii z akumulatora (pomiędzy ładowaniami) przez dane urządzenie. Pamiętajmy, że czas ten będzie różny dla każdego urządzenia, np. mała lampka może być włączona przez tylko 4 godziny, ale lodówka – już 10. Mnożąc zapotrzebowanie energetyczne (w watach) przez liczbę godzin działania urządzeń, otrzymujemy watogodziny. Tak uzyskaną wartość mnożymy przez 1,2 (jest to tzw. margines bezpieczeństwa). Wyniki sumujemy i otrzymujemy całkowite zapotrzebowanie energetyczne.
Oprócz zapotrzebowania energetycznego należy sprecyzować również pożądane wymiary i wagę akumulatora. Warto zwrócić uwagę na to, że w niektórych wypadkach zainstalowanie ciężkiego zespołu akumulatorów w istotny sposób może ograniczyć ładowność łodzi.
Tradycyjnie parametry akumulatorów podaje się w amperogodzinach (Ah). Dużą przewagą akumulatorów Exide dla łodzi jest to, że ich parametry są podawane od razu w watogodzinach, co zmniejsza pracochłonność obliczeń, a przede wszystkim zapewnia właściwy wybór. Dobór odpowiedniego akumulatora przekłada się na jego prawidłową eksploatację. Akumulatory całkowicie rozładowane ulegają uszkodzeniu, a ich żywotność się skraca. Dlatego w miejscach, w których często występuje głębokie rozładowanie, czyli np. na łodziach przeliczenie dostępnej energii na watogodziny jest bardzo użyteczne i gwarantuje pełną kontrolę nad eksploatacją akumulatora. Wiedząc, ile czasu akumulator może zasilać urządzenia znajdujące się na łodzi, wiemy też, kiedy nastąpi jego rozładowanie i w odpowiednim momencie możemy go doładować – mówi Krzysztof Najder z Exide Technologies S.A. Dysponując obliczonym zapotrzebowaniem energetycznym łodzi i znając dostępne miejsce na akumulatory oraz ich dopuszczalną wagę bez problemu dobierzemy odpowiednią konfigurację baterii. I tak potrzebne 1300 Wh możemy uzyskać z trzech akumulatorów Exide Dual ER450 (łączna waga – 69 kg), ale gdy miejsca jest mniej, możemy zastosować tylko jeden Exide Equipment Gel ES1300 (którego waga to 39 kg) – dodaje.
W razie jakichkolwiek problemów z doborem akumulatora rozruchowego lub dedykowane zasilaniu urządzeń (czy też spełniającego obie te funkcje), polecamy skorzystanie z porady eksperta portalu Akumulator.pl. Odpowie on na wszystkie pytania związane z tematem, a także doradzi wybór odpowiedniego akumulatora.
Jarosław Rewers
Tel. 512 928 096
e-mail: jarek@nonoproblemo.pl
