Podjęliście decyzję o zakupie 505 i nie wiecie na co zwrócić uwagę przy wyborze konkretnego jachtu? Ten artykuł jest dla Was.
Zachecam również, do kontaktu z doświadczonymi kolegami z Polskiego Stowarzyszenia Klasy 505. Chętnie doradzimy Wam przy zakupie. Znamy rynek jachtów używanych, wiemy, gdzie można, a gdzie nie należy kupować jachtu…
Gdy pojedziecie kupić Waszą przyszłą 505, jeszcze przed oględzinami, zwróćcie uwagę na następujace sprawy:
- Od kogo zamierzacie kupić jacht? Od aktywnego zawodnika czy amatora? Jacht na których żeglują zawodnicy są zazwyczaj lepiej utrzymane. Sprzęt jest gotowy do regat, systemy i rozwiązania są zaktualizowane zgodnie z obecnymi trendami i przede wszystkim- działają.
- Czy jacht stoi w sposób, który zapewnia ściekanie wody w trakcie opadów? Jeśli jacht postawiony jest dziobem do góry, nie gromadzi się w nim woda. Może to drobiazg, ale świadczy o tym , jak załoga traktuje swój jacht.
- Czy dekle komór wypornościowych i korki spustowe są odkręcone w trakcie postoju? Regularne wietrzenie i suszenie komór pomaga w schnięciu laminatu.
- Czy jacht był zimowany pod dachem?W niektórych wypadkach (zwłaszcza w Wielkiej Brytanii) jachty zimowane są „pod chmurką” w stanie gotowym do żeglugi. Zazwyczaj osprzęt i olinowanie jachtu, który stoi w ten sposób przez kilka miesięcy, jest w gorszym stanie (powyciagane gumy, zbutwiałe liny, rdzewiejące stalówki).
- Czy jacht stoi w dolnym pokrowcu? Postój jachtu przez dłuższy czas z naciągniętym dolnym pokrowcem powoduje gromadzenie wilgoci i „odparzanie” kadłuba, przyspiesza również zjawisko osmozy.
- Czy żagle były przechowywane w jachcie w trakcie postoju? Wysokie i niskie temperatury, wilgoć i brak swobodnej cyrkulacji powietrza stopniowo uszkadzają strukturę materiału, z którego wykonane są żagle.
KADŁUB
Najważniejszym elementem kupowanego zestawu jest kadłub, dlatego też, powinien podlegać on szczegółowej inspekcji. Pamiętajcie jednak, że kupujecie kilku lub kilkunastoletnią łódkę a nie nowy sprzęt prosto z formy- zarysowania i drobne uszkodzenia są całkowicie normalną sprawą! W czasie oględzin odwróćcie kadłub do góry dnem i obejrzyjcie go dokładnie. Schylanie się pod łódkę nie umożliwi Wam dokładnych oględzin.
Przebicia kadłuba i naprawy
Obejrzyjcie kadłub pod kątem uszkodzeń będących wynikiem kolizji lub błędów w transporcie. Profesjonalnie wykonana naprawa jest praktycznie niewidoczna i nie obniża wartości kadłuba. Zwróćcie uwagę na naprawy wykonane „chałupniczo”. Często są wykonane w nieprawidłowej technologii i z użyciem nieodpowiednich materiałów. Tego należy unikać. Jeśli znajdziecie większe uszkodzenia, zapytajcie właściciela o ich powód i sposób naprawy.
Sprawdźcie kadłub w okolicach miejsc podparcia na wózku. Często w trakcie nieprawidłowego zamocowania lub niedbalstwa w tych obszarach dochodzi do uszkodzenia jachtu w trakcie transportu.
Sprawdźcie dokładnie stan kadluba w komorach. Najlepiej wykonać małym aparatem z wyświetlaczem serię zdjęć, które dokładnie pokażą wam kondycję kadłuba w przestrzeniach zamkniętych.
Osmoza
Definicję osmozy podam za producentem farb Oliwa:
„W przypadku kadłubów z laminatu, mamy do czynienia z przenikaniem wody przez żelkot do warstw laminatu. Siłą napędową procesu są substancje pozostające w laminacie po procesie produkcji, rozpuszczające się w przenikającej wodzie i tworzące roztwory soli. Dalej w wyniku dążenia układu do wyrównania stężeń, wchłaniana woda powoduje powstawanie pęcherzy na powierzchni laminatu.
Jak stwierdzić czy mamy do czynienia z osmozą? Podstawowym efektem jest obecność pęcherzy, których rozmiar może się wahać od rozmiaru ziarnka maku do kilkudziesięciu centymetrów kwadratowych.” https://oliva.com.pl/pdf/OSMOZA.pdf
Foto: WestSystem Epoxy
Poniższe zdjęcia ukazują zaawansowaną osmozę po zeszlifowaniu warstwy farby i żelkotu z kadłuba jachtu:
Foto: http://www.sailforum.pl/viewtopic.php?p=128995
Kadłuby jachtów 505 są budowane w bardzo wysokiej jakości, dlatego zjawisko osmozy nie występuje na nich tak szybko, jak w przypadku jachtów innych klas. Należy jednak dokładnie obejrzeć powierzchnie w poszukiwaniu charakterystycznych pęcherzy. Jeśli osmoza występuję na bardzo niewielkim obszarze, jej usunięcie nie będzie kłopotliwe.
„Pająki”
Sprawdźcie, czy laminat jachtu jest jednolity czy nie występują charakterystyczne pęknięcia tzw: „pajączki”. Duża ilość pęknięcia tego typu świadczy o utracie sztywności laminatu z którego wykonanany jest kadłub.
Pęknięcia struktualne
Obejrzyjcie dokładnie kadłub od strony wewnętrznej. Należy zwrócić uwagę na charakterystyczne połączenia elementów, które mają wpływ na sztywność kadłuba.
Generalnie właściwości laminatów wymuszają „unikanie” załamań o małych promieniach krzywizny. Przejścia zbiorników wypornościowych w pokład, wzmocnienie poprzeczne, połączenie kadłuba z pokładem, krawędzie otworów, to miejsca, od których trzeba zacząć oględziny. Pękanie żelkotu to widomy znak pracy poszycia.
SKRZYNKA MIECZOWA
Obejrzyjcie dokładnie całą skrzynkę. Sprawdźcie, czy nie ma pęknięć na jej połączeniach- zwłaszcza na łączeniu skrzynki z dnem jachtu oraz połączeniem skrzynki i przedniej grodzi.
Wyjmijcie miecz i zajrzyjcie do wnętrza skrzynki mieczowej. Obejrzyjcie ją pod kątem pęknięć i uszkodzeń. Pracujący miecz często, powoduje wycieranie wewnętrznej, dolnej krawędzi skrzynki.
Obejrzyjcie stan fartucha uszczelniającego skrzynkę oraz aluminiowych listew mocujących. Obejrzyjcie fartuch skrzynki mieczowej. Czy jest w dobrym stanie? Czy wszystkie śruby mocujące listwy fartucha są dokręcone? Czy fartuch będzie wymagał wymiany?
PODSTAWA MASZTU
Podstawa masztu jest kolejnym obszarem, na który powinniście zwrócić uwagę. Sprawdźcie, czy gniazdo masztu i jego podpora nie jest nadmiernie wyeksploatowane (skruszenia, spękania). W przypadku elementów drewnianych, sprawdźcie, czy drewno zachowało swoje parametry (czy nie butwieje, nie nasiąka itp.)
ŻAGLE
W jakim stanie są żagle jachu który kupujecie? Jaki jest wiek żagli i stopień ich zużycia? Czy żagle były naprawiane i w jaki sposób wykonano naprawę?
Czy wszystkie pochodzą od tego samego producenta? Najkorzystniej, jeśli wraz z łódką dostaniecie 2 komplety żagli – treningowy i przeznaczony do regat, pochodzące z tej samej żaglowni. Żagle różnych producentów różnią się między sobą. W związku z tym, trenując na jednych żaglach i dopracowując trym jachtu nie będziecie mogli przenieść tego bezpośrednio na swój zestaw regatowy.
Spinaker
Zwróćcie uwagę na stan spinakerów, dostępnych wraz z jachtem. Czy spinakery nie są nadmiernie zużyte? Czy żagiel wciąż „szeleści”. Czy nie jest powyciągany? Zdarza się, ze w „awaryjnych” sytyacjach załogi zrzucają spiankera na siłę, szarpiąc kontrafał. Powoduje to wyciagnięcie żagla. Złapcie żagiel za rogi, rozciągnijcie go i zobaczcie, czy w okolicach zaczepu kontrafału nie pozostaje luźny materiał.
Nowoczesne tkaniny kewlarowe, aramidowe i węglowe chcarkteryzują się bardzo dobrymi parametrami. Niestety, żagle wykonane z tych materiałów są podatne na uszkodzenia związane z nieprawidłowym przechowywaniem oraz długotrwałą ekspozycją na promieniowanie UV. Obejrzyjcie żagiel pod katem delaminacji.
WANTY I SZTAG
Obejrzyjcie dokładnie każdą stalówkę, najlepiej delikatnie przejeżdzając po niej ręką. Czy są nieuszkodzone? Czy nie mają odstających pęknietych nitek, o które łatwo się skaleczyć? Sprawdźcie miejsca, w których stalówka załamuje się na bloczkach. Najcześciej w tych miejscach następuje korozja stalówki i jej stopniowe pękanie.
LINY I REGULACJE
- W jakim stanie sa linki, bloczki i knagi używane do regulacji?
- Czy gumy, używane w systemach nie są powyciągane i zbutwiałe?
- Czy w rozwiązanich zastosowano nowoczesne bloczki markowego producenta?
- Czy szoty grota i brasy spinakera wyposażone są w bloczki kabestanowe?
- Czy do poszczególnych systemach zastosowano odpowiednie olinowanie? Liny przeznaczone na fały, brasy, obciągacz itp powinny być wykonane z materiałów o możliwie najmniejszej podatności na rozciąganie (np: dyneema, spectra).
MASZT
- Unikajcie naprawianych masztów po złamaniach- tracą one swoją wytrzymałość i pełnię właściwości.
- Maszt powinien być prosty. Aby to ocenić spójrzcie wzdłuż likszpary na leżący na podstawkach lub stojący „luźno” maszt. Czy top masztu nie odchyla się w którąś ze stron?
- Sprawdźcie ogólną kondycję masztu.
- Czy profil nie ma pęknięć?
- Czy obszar wokół nitów nie jest skorodowany?
- Czy salingi i bloczki są mocno obsadzone?
- Czy wanty i trapezy są poprawnie zamocowane?
http://www.dixielandmarine.com
BOM
- Czy bom jest prosty?
- Czy nie ma dużych uszkodzeń w miejscach, w których bom opiera się lub uderza o wanty na kursach z wiatrem.
- Czy okucia bomu nie są zbyt wypracowane?
PŁETWY
Czy jacht, który kupujecie wyposażony jest w nowoczesne płetwy? Miecz i ster nowego typu (tzw. high-aspect) są drogie i podnoszą wartośc sprzętu.
Sprawdźcie w jakim stanie są płetwy. Czy są proste? Czy nie mają uszkodzeń? Czy nie są nasiąkniete wodą? Czy krawędzie nie posiadają ubytków?
Obecna moda zachęca do używania sterów high-aspect o bardzo małej powierzchni- krótki i wąski ster powoduje mniejsze opory. Na naszej łódce używamy natomiast długiego, „old-schoolowego” steru Bloodaxe o dużej powierzchni. Planowaliśmy wymianę płetwy, ale żeglujac na innych 505, wyposażonych w nowoczesne płetwy sterowe, zauważyliśmy, że łódki te zdecydowanie zbyt szybko tracą sterowność. Na kursach spinakerowych efekt ten występuje nawet w niewielkim przechyle.
Moim zdaniem, długi ster o dużej powierzchni zdecydowanie ułatwia naukę żeglowania na 505.
OKUCIA STERU
Czy okucia steru nie są luźne? Czy bolce i tuleje okuć sterowych nie są wypracowane? Czy okucia zamocowane sa w osi symetrii? Czy ster pracuje (na sucho) równo po maksymalnym wychyleniu na burty?
POMPKI ODPŁYWOWE
Czy pompki odpływowe są szczelne? W starszych kadłubach, pompki denne zazwyczaj wymagają wymiany. Czy poprzedni właściciel wymienił pompki?
SYSTEMY
Im więcej modernizacji osprzętu wykonał poprzedni właściciel, tym niższe będzie koszt doprowadzenia jachtu do regatowej kondycji. Dobrze, jeśli maszt wyposażony jest w wysoki zaczep trapezów i tzw. „tweakery” oraz spiro do wysuwania spinakerbomu. Sprawdźcie, czy barberhauler-y brasów i kontrafał spinakerbomu, znajdują się w nowej pozycji.
„Pięćsetpiątkowe MUST HAVE-y”
Im więcej modernizacji osprzętu wykonał poprzedni właściciel, tym niższe będzie koszt doprowadzenia jachtu do regatowej kondycji. Poniższe elementy podnoszą wartość sprzętu:
- nowy maszt (najlepiej M2) (nowe ok. 1200EUR)
- podwójne, węglowe spinaker bomy wraz z podwójnym Spiro (nowe ok. 700 – 1000 EUR)
- nowe płetwy high-aspect (Holger Jess, Waterat, Phil’s Foils) (nowe ok. 2000 EUR)
- węglowy bom (nowy ok. 1000 EUR)
- system “tweaker-ów”
- nowy (przerobiony), szeroki tubus na spinnaker
- wanty na szynach
PODSUMOWANIE
Pamiętajcie, że kupujecie jacht używany, który ma za sobą wiele sezonów! Jedynie nowy jacht nie nosi śladów eksploatacji. Każda jednostka używana będzie miała braki w osprzęcie, mniejsze lub większe uszkodzenia. Każdy jacht bedzie wymagał Waszej pracy i wkładu finansowego, ale większość uszkodzeń czy braków będzie łatwa do usunięcia. Mam jednak nadzieję, że dzięki powyższym poradom będzie Wam łatwiej ocenić rzeczywisty stan jachtu i podjąć świadome decyzje dotyczące jego zakupu.
pozdrawiamy,
PSK 505
west system epoxy,
Foto: WestSystem Epoxy
