TARA EXPEDITIONS: nauka i sztuka w służbie społeczeństwa

0
690

Geneza Tara Expeditions

Tara Expeditions organizuje wyprawy w celu badania i zrozumienia wpływu zmian klimatu i kryzysu ekologicznego na oceany. Prywatna (non-profit) inicjatywa francuska Tara Expeditions, od 2003 roku pracuje na rzecz środowiska dzięki Tara – legendarnej łodzi. Projekt zrodził się z pasji do oceanów, humanistycznej wizji i zaangażowania jego twórców, Agnes i Etienne Bourgois. Ekspedycje badawcze Tara koncentrują się na dwóch głównych tematach naukowych: oceanach i zmianach klimatycznych. Oparte na współpracy z silnymi ośrodkami naukowo-badawczymi, wyprawy przynoszą konkretne rezultaty w tych dziedzinach. Tara Expeditions działa również w celu zwiększenia świadomości ekologicznej społeczeństwa i młodych ludzi, zwłaszcza w ramach programu Tara Junior (www.tarajunior.org) i zachęca decydentów do podjęcia działań na rzecz ochrony środowiska. Przez cała wyprawę ekipie towarzyszył dziennikarz, obecny stale na pokładzie, który na bieżąco umieszczał teksty, wideo i zdjęcia w Internecie i na portalach społecznościowych.

obraz nr 1

 F.Latreille/Tara Expéditions

 

TARA OCEANS POLAR CIRCLE 2013 

W maju 2013 r. ekspedycja Tara wyruszyła, aby opłynąć Ocean Arktyczny poprzez północne i północno-zachodnie trasy. Przygoda naukowa i akademicka objęła 25000 kilometrów i trwała 6 miesięcy. Ta międzynarodowa wyprawa działa we współpracy z państwami graniczącymi z Oceanem Arktycznym i z Prince Albert II de Monaco Foundation and Agnes.

We wcześniejszych projektach do udziału zaproszono twórców: Pierre’a Huyghe, Sebastião Salgado i Xaviera Veilhana. Tym razem szkuner Tara kontynuował swą misję podnoszenia świadomości społecznej, zapraszając dwóch kolejnych artystów – Alexa Dolana i Ho Rui – wybranych przez Hansa Ulricha Obrista i Simona Castetsa z 89plus. 

89plus jest długoterminowym, międzynarodowym, wielopłaszczyznowym projektem badawczym, współfinansowanym przez Hansa Ulricha Obrista i Simona Castetsa. Dla 89plus, goszczenie artystów jest częścią starań, aby odkrywać nowe talenty – młodych ludzi urodzonych w 1989 roku lub później, stanowiących prawie połowę ludności świata. Ten efekt „synergii”, jak wyjaśnia Hans Ulrich Obrist, współzałożyciel 89plus, będzie również okazją do podzielenia się tą niepowtarzalną przygodą naukową i poznania lepiej naszej planety. Wynikiem współpracy Hansa Ulricha Obrista i agnes b, było ukazanie się Point d’ironie. Specjalne wydanie tego bezpłatnego periodyku (100,000 egzemplarzy dystrybuowane na całym świecie) poświęcone zostało Tara i zawierało zdjęcia jednego z skarbów oceanu: planktonu(więcej: www.89plus.com)

 

15 listopada Dolan i Rui rozpoczęli udział w końcowym, 25-dniowym etapie wyprawy Tara Oceans Arctic Circle. Artyści mieli wolną rękę w interpretacji doświadczeń i wyrażenie ich za pomocą sztuki. Ich zdjęcia zostały opublikowane na Instagramie. Przed podróżą powiedzieli:

Alex Dolan, artysta i kurator z USA:  „Chcę wykorzystać ten czas, aby zastanowić się nad ekologicznym aspektem mojej pracy. Chcę też skupić się na tym, w jaki sposób łódź i naukowa wyprawa, nie mająca być może dla laików większego sensu, może na ich wpłynąć. Ma to szczególne zastosowanie w odniesieniu do topniejącego lodu i globalnej dyskusji o zmianie klimatu.” 

Ho Rui,  artysta, pisarz i kurator z Singapuru:  „W ogóle nie fascynuje mnie woda, więc zapewne pojawi się strach i drżenie w obliczu ogromu otwartego morza. Ale odrobina strachu jest zawsze dobra dla pracy twórczej, więc mam nadzieję, że będzie to owocna podróż.” 

 

Odkąd Tara została przejęta w 2003 roku przez Etienne’a Bourgoisa i agnes b, wielu międzynarodowych twórców pojawiło się na jej pokładzie podczas wypraw naukowych, realizując projekty artystyczne (patrz: www.tara-gallery.com). 

Przed powrotem wyprawy Tara Oceans Arctic Circle zaplanowanym na 07 grudnia w Lorient (Francja), przez 25 dni dwaj młodzi artyści dzielili życie codzienne z naukowcami i żeglarzami w świecie Tara, badając bioróżnorodność środowiska morskiego i jego adaptację do zmian klimatu.  Przy trudnej, listopadowe aurze, artyści poczuli na własnej skórze ciężar takiej wyprawy. 

 

Za wyprawą kryje się nauka

Wszyscy naukowcy i instytucje zaangażowane w projekt Tara Oceans 2009-2012 uczestniczyły w zeszłorocznej wyprawie, współpracując z kanadyjskimi i rosyjskimi laboratoriami, specjalizującymi się w badaniach Arktyki. 

Po zebraniu próbek planktonu podczas Tara Oceans Expedition 2009-2012, brakowało tylko planktonu z Oceanu Arktycznego. Zatem istniało duże zainteresowanie przy porównaniu bioróżnorodności w Arktyce z innymi regionami oceanicznymi, zwłaszcza w kontekście najważniejszych zachodzących zmian. W istocie, latem 2012 zanotowano największe topnienie lodu, jakie kiedykolwiek zaobserwowano.

Badania podczas Tara Oceans Polar Circle 2013 były prowadzone wokół granic pokrywy lodowej, gdzie działalność planktonu jest najważniejsza.

Oprócz tego wykonano analizy oceanograficzne i chemiczne, charakterystyczne dla Arktyki. Celem jest zrozumienie tej luki bioróżnorodności polarnej w obliczu ludzkiej aktywności; jak topnienie pokrywy lodowej wpływa na morski ekosystem i jakie rodzaje zanieczyszczeń wchodzą w grę na tych odległych obszarach. Kilka kluczowych czynników zapewniło powodzenie tej wyprawy: zespół naukowy (pracuje razem od 2009 roku), wiedza i ogólne podejście do ekosystemu, dostępność istniejących urządzeń i doświadczenie, zdobyte podczas Tara Expeditions, które jest również bezcenne w polarnej strefie.

 

O co chodzi?

Misja ma przyczynić się do międzynarodowych wysiłków zbadania ekosystemu Arktyki przed prawdopodobną zmianą klimatu. Dostarczy podstawowych danych dotyczących stanu ekologicznego wód arktycznych, oraz pomoże w identyfikacji problemów dotyczących przyszłego rozwoju tego regionu. Naukowcy skorzystają z okazji, aby informować społeczeństwo, polityków i świat biznesu o najpilniejszych kwestiach środowiskowych w Arktyce, jak również o problemach, z jakimi borykają się ludzie, którzy zamieszkują w okolicy Kola podbiegunowego. Dla niektórych, otwarcie dróg morskich jest atutem, ale dla innych, rozwój stanowi zagrożenie dla środowiska. Zrównoważony rozwój w Arktyce jest zdecydowanie kwestią sporną. 

 

Pokładowe wyposażenie naukowe: 

– sieci na plankton,

– specjalna siatka do zbierania plastikowych odpadów,

– urządzenie pomiarowe CTD (ciśnienie, temperatura, przewodność, azot, tlen, fluorescencja, właściwości optyczne wody), 

– pływająca kamera do liczenia i charakteryzowania planktonu, 

– pływający Cytobot (pod wodą) liczący i charakteryzujący plankton,

– UVP (Podwodny Wideo Profiler) charakteryzujący zooplankton, duże cząstki i ich pionowe rozmieszczenie, 

– spektrofotometr AC do pomiaru stałego pigmentu i rozkładu cząstek na powierzchni oceanu (skoordynowane z satelitarnym przetwarzaniem koloru oceanu) 

– urządzenie do retrodyfuzji charakteryzujące materiał powierzchniowy (połączone z satelitą) 

– cytofluorometr będący w stanie określić małe grupy organizmów po wielkości i fluorescencji, 

– spektrofluorymetr ALFA zdolny do ciągłego pomiaru organizmów fluorescencyjnych na powierzchni oceanu, 

– spektrofotometr UltraPath potrafiący scharakteryzować właściwości optyczne rozpuszczonego materiału,

– radiometr PAR, do pomiaru luminescencji fotosyntezy.

 

Projekt naukowy

Celem jest porównanie planktonu i fizyko-chemii Arktyki z danymi zebranymi w innych oceanach podczas wyprawy Tara Oceans (2009-2012): 

– badanie odpadów plastikowych i zanieczyszczeń powietrza w Arktyce, 

– badanie barwy oceanu, kompozycji i pigmentów cząsteczek powierzchniowych przez University of Maine, USA przy wsparciu NASA,

– badanie rozwoju planktonu wiosną na skraju pokrywy lodowej, przeprowadzonego przez Université Laval, 

– współpraca z Instytutem Oceanologii Shirshov (Moskwa) i rosyjskim Arctic National Park.

 

Sytuacja na Arktyce

Na dzień dzisiejszy, tylko 2 żaglówki opłynęły Ocean Arktyczny. Można zidentyfikować kilka rodzajów ryzyk: przyrodnicze i techniczne, zagrożenia naturalne w tym nieprzewidywalna pogoda, oraz ogromne obecność lodu. Chociaż okres odwilży trwa dłużej już niemal co roku, otwór przejścia (zanim lód zamyka się ponownie) pojawia się na krótko i nie pozostawia wiele miejsca na niespodzianki. Temperatura wynosiła od -10 ° C do 5 ° C, gdy Tara przepływała przez Koło Podbiegunowe (od lipca do października). Światło dzienne dominowało w rosyjskiej Arktyce i począwszy od końca sierpnia stopniowo zamieniało się w bezchmurne noce trwające 12 godzin. 

Plany na przyszłość

Na przełomie 2014/2015 roku projekt Tara podejmie się badania powierzchni i głębokości raf koralowych na Pacyfiku i Azji Południowo-Wschodniej. Wyprawa odbędzie się we współpracy z reżyserem Luc’iem Jacquetem, jego organizacją Wild Touch i nurkiem Laurentem Ballesta.

Z kolei na lata 2016/2017 zaplanowano nową misję naukowo-edukacyjną na Arktyce.

fot. F.Aurat/Tara Expéditions

obraz nr 2

 

Tłum. Izabela Kaleta
Źródło: www.taraexpeditions.org 

Komentarze