Plan został sporządzony zgodnie z celami i zasadami trwającej obecnie reformy wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), sprzyja on bowiem zarządzaniu ekosystemem z uwzględnieniem wszystkich jego elementów składowych. Ponadto w planie przedstawiono „oddolne”, zregionalizowane podejście polegające na zwiększeniu odpowiedzialności państw członkowskich i zainteresowanych stron w zakresie wdrażania stosownych środków mających pomóc w rozwiązaniu problemów rybołówstwa.
1. szybsze wdrożenie środków zarządzania rybołówstwem na rzecz ochrony ptaków morskich na obszarach specjalnej ochrony (OSO) wyznaczonych na podstawie dyrektywy ptasiej;
2. bardziej intensywne monitorowanie łowisk, w przypadku których brakuje informacji na temat przyłowu lub informacje są niepewne;
3. wdrażanie sprawdzonych środków zapobiegawczych (np. stosowanie podbór straszących i akustycznych urządzeń odstraszających lub dociążanie lin) w przypadku połowów taklami w wodach UE i wodach nienależących do UE, na których przyłów jest największy;
4. rozpoczęcie badań nad opracowaniem praktycznych i skutecznych środków zapobiegawczych, zwłaszcza w przypadku połowów sieciami statycznymi.
Cel długoterminowy polega na włączeniu środków łagodzących i elementów monitorowania do nowych zasad dotyczących środków technicznych i gromadzenia danych w kontekście reformy WPRyb i na zapewnieniu niezbędnych w tym celu środków finansowych w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR).
Niektóre z tych środków zostaną wdrożone na szczeblu UE, natomiast inne wymagają dobrowolnego działania państw członkowskich lub muszą zostać przyjęte przez regionalne organizacje ds. rybołówstwa (RFMO) w przypadku łowisk na wodach nienależących do UE. Plan działania przewiduje zarówno działania, które można niezwłocznie wprowadzić w życie, jak i inne, które wymagają bardziej długoterminowych zobowiązań, opartych na dostępnych danych i opiniach naukowych. Powodzenie planu zależy od współdziałania ze strony państw członkowskich, rybaków i organizacji pozarządowych.
Zależności między rybołówstwem a ptakami morskimi są wielorakie, a ich zasięg prowadzi do wzrostu poziomu przypadkowej śmiertelności ptaków morskich w stopniu, który stwarza poważne zagrożenie dla wielu populacji tych ptaków i wpływa niekorzystnie na wydajność i rentowność połowów.
Według ostrożnych szacunków Międzynarodowej Rady Badań Morza (ICES) ponad 200 000 ptaków ginie co roku w wyniku zetknięcia z unijną flotą rybackiej na wodach UE i wodach nienależących do UE. Co najmniej 49 gatunków ptaków morskich, które są przypadkowo chwytane, klasyfikuje się jako wymagające szczególnej ochrony. Są to m.in.: burzyk balearski, burzyk szary, burzyk śródziemnomorski i mewa śródziemnomorska, przypadkowo chwytane podczas połowów taklami na wodach UE, a także: birginiak, nur rdzawoszyi, nur czarnoszyi, perkoz rogaty i bielaczek, chwytane przypadkowo w sieci statyczne głównie na Morzu Bałtyckim.
Obowiązujące obecnie środki zarządzania na rzecz ochrony ptaków morskich są określone w wielu różnych przepisach dotyczących łowisk i ochrony środowiska, jak również w umowach i konwencjach międzynarodowych. Środki te okazały się jednak w znacznym stopniu nieskuteczne pod względem ograniczania przyłowu, z wyjątkiem niektórych odosobnionych przypadków dotyczących odległych wód, takich jak wody Antarktyki i Falklandów. Komisja uważa zatem, że konieczne są dalsze działania w celu rozwiązania tego problemu.
Pełny wykaz proponowanych działań oraz dodatkowe informacje można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej
Kontakt:
Oliver Drewes (+32 2 299 24 21)
Lone Mikkelsen (+32 2 296 05 67)
Zdjęcia: Cezary Spigarski